Case Studie: eerste CO2-installatie bij een Nederlandse Bio-winkel met een terugverdientijd van slechts vier jaar

“Ekoplaza richt zich op natuurlijke koudemiddelen en energiebesparing, en streeft ernaar in de toekomst voor 100% op natuurlijke koudemiddelen te zijn overgeschakeld.”

Over de winkel

Ekoplaza (onderdeel van de Udea Groep) begon in 1980 als een biologische buurtsupermarkt in Amsterdam. Inmiddels is het uitgegroeid tot een winkelketen met 83 winkels en 39 afhaalpunten door heel Nederland.

De kleine biologische Ekoplaza-winkel in Haarlem beslaat 529m2 verkoopoppervlakte en telt zes medewerkers. In 2020 had deze Ekoplaza-winkel behoefte aan uitbreiding, en daarom werd de verkoopruimte van de winkel ernaast aan het bestaande pand toegevoegd. Hiervoor moest het R404A-koelsysteem worden getransformeerd naar een gloednieuw, ultramodern systeem met natuurlijk koudemiddel (CO2).

Ekoplaza is uitgesproken biologisch. Zij geloven dan ook niet in het eenvoudigweg nastreven van de laagste prijs; er is transparantie in de keten en het bedrijf vindt het belangrijk om langdurige relaties op te bouwen met zijn klanten en leveranciers. “Er is geen sprake van winstmaximalisatie ten koste van moeder aarde”, aldus Geert-Jan Smits, Formule Manager van Ekoplaza. Ekoplaza biedt een veilige haven voor mensen die duurzame keuzes willen maken. Het is een biologische supermarktketen die een gezonde, biologische levensstijl wil ondersteunen.

“Bij Ekoplaza streven we ernaar om de wereld gezonder en duurzamer te maken,” legt Smits uit. “Als familiebedrijf en biologische supermarkt voelen we ons verantwoordelijk. Ons doel is om samen met onze medewerkers, leveranciers, partners en klanten bij te dragen aan een gezonde wereld. Een van onze belangrijkste aandachtspunten is duurzaamheid. Het gaat er hierbij om dat ecologische systemen kunnen blijven bestaan dankzij klimaat-neutrale systemen die de natuurlijke hulpbronnen niet uitputten. Een ambitieus doel waarbij we voortdurend blijven onderzoeken hoe we hulpbronnen nog beter, duurzamer en efficiënter kunnen inzetten.”

Natuurlijke koudemiddelen waren voor Ekoplaza dan ook een strategische keuze toen ze een besluit namen over het nieuwe koelsysteem. “We hebben voor natuurlijke koudemiddelen gekozen omdat dit een toekomstbestendige oplossing is voor de lange termijn, die aansluit bij de duurzaamheidsdoelstellingen van het bedrijf”, legt Smits uit.

Om er verder voor te zorgen dat er geen energie wordt verspild, werden alle verticale meubelen (inclusief halfhoge meubelen) voor de vernieuwde winkel voorzien van glasdeuren. Daarbij worden de HACCP-normen (Hazard Analysis and Critical Control points) te allen tijde gerespecteerd.

Beschrijving van het systeem

Om aan de toegenomen koelvraag te voldoen, werd het verouderde gecentraliseerde R404A koelsysteem vervangen door een gloednieuw gecentraliseerd transkritisch CO2-systeem dat koelen, vriezen, airconditioning en verwarming levert voor zowel de winkel als voor de slagerij ernaast. Het systeem wordt compleet geleverd met warmteterugwinning die met vier verwarmingselementen wordt gebruikt voor het verwarmen van de winkel.

Deze nieuwe gecentraliseerde installatie (inclusief koelvitrines) is gebouwd en geïnstalleerd door Koning Koudetechniek, een gespecialiseerd bedrijf in Nederland dat zich richt op installaties met natuurlijke koudemiddelen. De aannemer was Wieman Koel- en Klimaattechniek. De installatie is gebouwd volgens alle geldende Europese en Nederlandse normen.

De installatie is ontworpen om te voorzien in de totale thermische energiebehoefte van de winkel, inclusief gekoelde opslag en presentatie van producten, en airconditioning en verwarming van de winkel.

Het CO2 koelsysteem

Over het systeem:

  • Verkoopoppervlakte: 529m2
  • Koelsysteem: gecentraliseerd transkritisch CO2-systeem
  • Elektriciteitsverbruik: 95.000 kWh/jaar
  • Kostenbesparingen: EUR 3.500/jaar
  • Nominaal koelvermogen: 33,4 kW
  • Nominaal vriesvermogen: 4,15kW
  • Vermogen Airconditioning: 8,3 kW
  • Nominaal verwarmingsvermogen (bij -10°C omgevingstemperatuur): 26kW

Rendement op investering

Dankzij een fiscale investeringsaftrek bedraagt de netto extra investering van het CO2-systeem slechts 12.000 euro in vergelijking met een traditioneel systeem op basis van HFK’s.

Het elektriciteitsverbruik (berekend op 95.000 kWh/jaar) is vergelijkbaar met dat van de vorige installatie, maar met het nieuwe CO2-systeem is er geen aardgasverbruik voor verwarming. Dit levert een besparing op van ongeveer 3.500 euro per jaar (prijsniveau 2021). De terugverdientijd van deze nieuwe installatie bedraagt dus slechts vier jaar.

100% natuurlijk in de toekomst

Hoewel Ekoplaza er strategisch voor heeft gekozen om zich in de toekomst te richten op natuurlijke koudemiddelen, kan deze oplossing soms veel duurder zijn dan het achteraf aanpassen aan koudemiddelen met een lager GWP, legt Smits uit. Vooral voor franchisepartners kan deze kostprijs een uitdaging zijn. Maar het rendement op de investering maakt deze initiële kosten de moeite waard.

Er zijn geen problemen geweest met de installatie en Ekoplaza is zeer tevreden met het nieuwe CO2-systeem.

De winkel in Haarlem is weliswaar de eerste winkel van Ekoplaza die met natuurlijke koudemiddelen werkt, maar het zal zeker niet de laatste zijn, bevestigt Smits. “Ekoplaza richt zich op natuurlijke koudemiddelen en energiebesparing en streeft ernaar in de toekomst 100% om te schakelen op natuurlijke koudemiddelen”, zegt hij. Economische factoren zullen echter van invloed zijn op hoe lang dit proces duurt, wat zal variëren afhankelijk van de winkel in kwestie. “Het achteraf ombouwen van bestaande apparatuur en het gebruik van stekkerklare (plug-in) meubelen zijn alternatieve keuzes die per winkel gemaakt moeten worden.”