"Gewoon een kwestie van doorzettingsvermogen!" - Interview met Aina Calafat Rogers van onze Spaanse RefNat4LIFE projectpartner, de stichting voor organische landbouw & agro-ecologie, Sociedad Española de Agro-ecología (SEAE)

In deze serie geven RefNat4LIFE projectpartners inzicht in hun motivatie om zich bezig te houden met duurzame winkelapparatuur voor koeling, airconditioning en warmtepompen (RACHP). Deze keer hebben we gesproken met Aina Calafat Rogers van de Spaanse RefNat4LIFE projectpartner, de stichting voor organische landbouw & agro-ecologie, Sociedad Española de Agro-ecología (SEAE).

Claudia Becker (HEAT GmbH): Aina, wat zijn de belangrijkste uitdagingen voor de kleine biologische levensmiddelendetailhandel met betrekking tot duurzame koeling? Wat zijn specifieke uitdagingen in Spanje?

Aina: De kleine biologische levensmiddelendetailhandel in Spanje was een pionier in het vergroten van het bewustzijn bij consumenten over de noodzaak van een duurzamer agro-voedingssysteem en over hoe de overgang naar eerlijke en gezonde voedingsgewoonten op basis van biologisch voedsel de kwaliteit van leven zou kunnen verbeteren en ook zou kunnen helpen om het milieu en het klimaat te beschermen. Deze sector is erg betrokken bij alles wat te maken heeft met duurzaamheid, klimaatverandering en gezondheid, dus wanneer iets een directe impact heeft op een van deze zaken, zijn ze meestal bereid om samen te werken en hun bijdrage aan een gezondere wereld te leveren.

De belangrijkste uitdaging in Spanje is om een publiek debat op gang te brengen over de impact van de huidige koelsystemen en ervoor te zorgen dat de informatie over beschikbasarheid van efficiëntere en duurzamere koelsystemen op basis van natuurlijke koudemiddelen bij alle doelgroepen terecht komt. Het RefNat4LIFE project heeft al veel belanghebbenden bereikt die nu op de hoogte zijn. Hoe dan ook, veel van de kleine levensmiddelenwinkels hebben de afgelopen jaren moeite gehad om te overleven, vanwege de druk vanuit de grote suprermarktketens en grote distributiebedrijven, en uiteraard ook door de COVID-19-pandemie. Om deze reden zal het langer duren voordat deze sector actief betrokken raakt bij de transitie.

Claudia: Hoe kunnen installateurs en onderhoudsbedrijven kleine winkeliers ondersteunen om over te stappen op duurzame koeling?

Aina: Deze bedrijven hebben een zeer belangrijke rol bij deze transitie, omdat zij degenen zijn die dit soort diensten kunnen aanbieden en de benodigde deskundigheid bezitten. Wij, als SEAE, kunnen helpen bij het vergroten van het bewustzijn, informeren over de negatieve impact van de huidige koelsystemen op basis van gefluoreerde gassen. Maar de koel-, airconditioning- en warmtepompbedrijven (RACHP) moeten bereid zijn om dit soort diensten aan te bieden in en toegankelijk zijn voor zowel kleine winkels als grote bedrijven. Het RefNat4LIFE-project biedt specifieke trainingen voor winkeleigenaren en tal van artikelen over dit onderwerp zijn gepubliceerd in vaktijdschriften, waardoor winkeleigenaren het voordeel van de transitie gaan zien. Maar zij moeten ook weten waar ze dit soort apparatuur en diensten in hun regio kunnen vinden, dus we hebben RACHP-bedrijven hard nodig om samen te werken en zich in onze database te registreren.

Claudia: Zijn er overheidssmaatregelen om de overstap naar klimaatvriendelijke koeling in Spanje te ondersteunen?

Aina: Het ministerie voor Ecologische Transitie en Demografische Uitdaging heeft een specifieke maatregel opgenomen in het Geïntegreerd Nationaal Plan voor Energie en Klimaat (PNIEC). Maatregel 1.23 “[i]Vermindering van broeikasgas-emissies in verband met gefluoreerde gassen” bevat een specifieke submaatregel voor de vervanging van apparatuur die gefluoreerde gassen met een hoog broeikaseffect (GWP) bevat, door andere apparatuur die gassen met een laag of geen GWP gebruiken, waarbij deze maatregel ook als optie het gebruik van gefluoreerde gassen met een laag GWP bevat.

In 2018 werd een oproep gelanceerd over subsidies voor de vervanging van koelapparatuur in levensmiddelenwinkels, maar er werd nauwelijks publiciteit aan gegeven en de aanvraagperiode was erg kort, dus vrijwel geen winkeleigenaar heeft van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Hopelijk worden deze subsidies snel weer opgestart.

Claudia: Waarom is SEAE partner geworden in het RefNat4LIFE-project?

Aina: De biologische sector heeft altijd vooropgelopen in de verbetering van de levensmiddelensector en heeft geprobeerd deze te verduurzamen. Beginnend bij de gebruikte landbouwmethoden en door de hele voedselketen heen, totdat voedsel bij de consument belandt. Koeling speelt een zeer belangrijke rol in die hele voedselketen, zoals voor het koelen van het voedsel of voor airconditioning of warmtepompen in winkels. SEAE wil de Spaanse biologische sector begeleiden in de transitie naar duurzamere koelsystemen en gezamenlijk een stap voorwaarts zetten in de hele voedselketen.

Claudia: Nu het project in zijn laatste jaar zit, wat zijn de belangrijkste lessen en resultaten voor jou en je leden in Spanje?

Aina: Het team van SEAE, evenals al onze leden, zijn begonnen aan een grote stap, verder dan de regelgeving vereist. Sommigen van ons wisten van de problemen die worden veroorzaakt door het gebruik van gefluoreerde gassen in koelsystemen, maar we waren niet in staat om echte alternatieven aan te dragen. Nu heeft bijna de hele Spaanse biologische sector toegang tot de benodigde informatie, en wanneer winkels geïnteresseerd zijn in het vervangen en verbeteren van hun koelsysteem, weten we hoe we hen kunnen helpen. Ook kunnen we nu op hoog niveau communiceren met de overheid en proberen het nationale en lokale beleid te beïnvloeden. Het wordt een proces op middellange termijn, maar nu hebben we het netwerk en de kennis en is het vooral een kwestie van doorzettingsvermogen.

[i] https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2021-5106